Girişimci Gençler: Yemeksepeti.com

Eğer yenildiğini sanıyorsan yenilmişsindir
Girişmeye cesaretin yoksa girişemezsin
Başarmak ister ama başaramayacağını sanırsan,
hiç şüphen olmasın, başaramazsın
Harpte muhabereleri kazananlar,
her zaman daha güçlüler veya
daha hızlı koşanlar değildir
Er veya geç, başarmış bir kimse
başaracağına inanmış bir insandır.
Anonim


2001 yılı Ocak ayında İTÜ Taşkışla Mimarlık fakültesinin hemen yanındaki Deneme Bilim Merkezinde İnternet Teknolojileri Derneğinin “B2C Türkiye Deneyimleri Olanaklar, Sorunlar” konulu panele konuşmacı olarak katılmıştım. Eğitim, panel veya konferanslara katılığım zaman performansımı sunumum sonrasında benimle konuşmak isteyenlerin sayısı ile ölçerim. Eğer kimse sunum sonrasında soru sormaya gelmiyorsa, felaket olmuştur. Kürsüden inmeme fırsat kalmadan dinleyiciler bana doğru yöneliyorlar ve ardı ardına sorular soruyorlarsa iyi bir sonuç sayabilir kendimle o akşam gurur duyabilirim.

Deneme Bilim Merkezinde saat 2’de başlayan sunumunda bugün ne dediğimi bu satırları yazarken hiç mi hiç hatırlamıyordum ancak internet herşey bir yana tarihi de kaydediyor. Google.com’da kendi adımı yazıp aradığımda turk.internet.com’un o tarihteki toplantı hakkında yazdığı makalesine ulaştım.
Internet Teknolojileri Derneği toplantısında B2C'nin tarihi ve geleceği tartışıldı.

____________________________________________


INETD Internet Teknolojileri Derneği (www.inetd.org.tr) tarafından düzenlenen planlı etkinlikler arasında bulunan "B2C: Türkiye Deneyimleri, Olanaklar, Sorunlar" etkinliği bugün saat 14:00'de İTÜ Deneme Bilim Merkezi'nde gerçekleştirildi. Etkinliğe Vestelnet'ten Burak Buyukdemir Deppo.com'dan Esra Talu, IBS Research'ten David Tonge, Sentim'den Mete Kısacık, Datascope'tan Nüzhet Atabek, Veripark'tan Özkan Erener ve Kütahya Porselen'den Nesrin Kavak konuşmacı olarak katıldılar. Son günlerde arttırılan Telekomünikasyon Vergisi'nin gerek kullanıcı gerekse elektronik ticaret şirketleri ve ISS'leri zor durumda bıraktığının altını çizen katılımcılar, Türkiye'de İnternet'in ve elektronik ticaret'in gelişmesi açısından yapılması gerekenleri anlattılar.

Paniğe Gerek Yok
Vestelnet'ten Burak Büyükdemir ülkemizin İnternet'in yaygınlaştırılmaya çalışıldığı günlerde iletişim vergisinin %8 arttırılmasının paradoks yarattığının altını çizdi. Dünya'da yaşanan e-iş gelişmelerinin Türkiye'de de yakından takip edilmeye başlandığını belirten konuşmacı VestelNet'in bugüne kadar sürdürdüğü e-ticaret politikasına da değinerek şirketinin e-ticaret tecrübelerine değindi. Yurtdışında ".com " şirketlerinde yaşanan güzdonümünün geçici olduğuna inandığını belirten Büyükdemir, bu tarz dalgalanmaların doğal olduğunu çünkü İnternet'in ve gelecekteki durumun aydınlık olduğunun altını çizdi. Yeni Ekonomi Kavramı'nın temelden tamamen farklı bir ekonomi olmadığına inandığını belirten Büyükdemir, varolan ekonomi, tecrübe ve politikaların İnternet'e yansıdığını ve yeni bir sinerji yaratılarak yaşanan yeni gelişmenin "Yeni Ekonomi" olarak adlandırılabileceğini sözlerine ekledi.


Gelecek e-ticaret'te
Deppo.com Genel Müdürü Esra Talu ise, son günlerde yaşananların .com şirketlerinin belirli bir sayısal şişkinliğe ulaştıktan sonra normale döndüğünü belirterek şirket olarak elektronik ticarete her zaman inandıklarını, örnek olarak Amazon.com'un Kasım ortası - Aralık sonu arasındaki 24 milyonluk satış rakamını ve bu dönem içerisindeki saniyede 3 satış örneğini gösterdi. Deppo gibi bir start-up şirketinden Türkiye'de siteye giren her yüz kişi arasından ortalama 2 kişinin alışveriş yaptığını ve ABD'de bu rakamın ortalama % 1.8 olduğunu belirtti. 2001 senesinde bu rakamı daha da yukarıya çekeceklerine inandıklarını belirten Talu, çabalarının bu yüzdeyi Amazon.com'un ulaştığı seviyeye ulaştırmak olduğunu altını çizdi. E-ticaret'te başarının e-ticaret'te uzmanlaşmak gerekliliğini getirdiğini belirten Talu batıda ISS, içerik ve e-ticaret dallarında aynı anda faaliyet gösterip başarıya ulaşan bir şirket örneği görülmediğini sözlerine ekledi.

Doğu'yu Unutmamak Lazım
IBS Araştırma ve Danışmanlık şirketi adına konuşan Genel Müdür David Tonge İnternet'e olan ilginin geçtiğimiz sene içerisinde %300'lere varan bir artış gösterdiğini belirterek ülkemiz e-ticaret profiline de değindi. İnternet üzerinden alışveriş yapan insanların daha çok iade garantisi gördüğü anda ödemeye yatkın olduklarını belirten Tonge gelecekte sağlanacak güvenlik gelişmeleri ve lojistikteki gelişmelerin e-ticaret'in gelişmesine olumlu ölçüde etki edeceğine inandığını belirtti. Ülkemizde İnternet kullanıcıları deyince sadece batıdaki vatandaşlarımızı değil doğudaki vatandaşları da düşünmek gerektiğini ifade eden Tonge, ülkemizin Doğu bölgesinin tahminimiz üzerinde potansiyele sahip olduğunu ve İnternet'e giriş şeklindeki liderliğin %45 ile İnternet cafe'lerde olduğunu belirten Tonge İnternet'e giriş maliyetinin bilgisayar sahibi olunması gerekliliğinden dolayı yüksek olduğunu ancak Türk halkının teknolojiye olan ilgisinden dolayı bunu bir şekilde çözüme ulaştırdığına dikkat çekti.

INETD Internet Teknolojileri Derneği'nin bir sonraki toplantısı 18 Ocak 2001'de B2C üzerinde İTÜ Taşkışla Deneme Bilim Merkezi'nde yapılacak.
Makale tarihi: 11.01.2001, Kaynak: turk.internet.com
____________________________________________


Yazdıklarına göre e-ticaret şirketlerinin batması ve 2001 yılındaki durum hakkında kısaca “Paniğe gerek yok” demişim. Ne güzel demişim. Bugün baktığımda oldukça soğukkanlı bir yorum yaptığımı görüyorum. Bugün aynı konuşmayı yapsam bu kadar sakin olur muyum bilmiyorum. Bir genç girişimci herhalde bundan etkilenmiş olacak ki konuşma sonrasında bana doğru geldi. İnternet üzerinde kuracakları elektronik ticaret modelinden, şimdiye kadar neler yaptıklarından bahsetti. Açıkçası aynı dili konuşabiliyorduk. Internette restorantları birleştirme projesinden bahsetmeye başladı. İşte o gün Yemeksepeti.com’un kurucusu Nevzat ile tanıştık.

Yeni bir iş kurulması için geçen fikir aşamasını çok seviyorum, en eğlenceli bölüm burası oluyor çünkü işin %1’lik bölümünü oluşturuyor. Edison’un dediği gibi “başarıların %1 yaratıcılıkla % 99 ter ile ortaya çıkıyor.” Aklınıza gelen bir fikrin çok ilginç olduğunu başkasının bunu düşünmediği fikrindeyseniz % 99 oranında yanılıyor olabilirsiniz. Artık bunu test etmenin kolay bir yoluda var, girin google.com’a, aklınıza gelen fikrin anahtar sözcüklerini yazın ve arama tuşuna basın. Karşınıza eminim bu fikirle alakalı veya tıpatıp aynısı onlarca belki yüzlerce site adresi çıkabilir. Bu sizin ümidinizi kırmasın.


Yemeksepeti.com tüm restoranları bir araya getirip daha önceleri sizin telefon ile yapmış olduğunuz yemek siparişlerini internet üzerine taşıyan bir e-ticaret modeli. Bilirsiniz telefon ile evlere servis yapan restoranlar posta kutularına menüler dağıtırlar, yemeklerin fiyatlarını, indirimleri, resimleri bu broşürlerden görmeniz mümkündür, ancak zaman geçtikçe bu menülerde yer alan bilgiler güncelliğini yitirir veya menüler ev için kaybolur ya da buzdolabınızın kapağı bir sürü kağıtla dolabilir. Acıktığınız zaman aklınıza en hızlı gelen yerden sipariş verirsiniz. Yemeksepeti.com tüm bu sorunları bir çırpıda çözmeyi amaçlayan bir model. Nevzat Yemeksepeti fikrini Amerika’da bulunduğu yıllarda sürekli kullandığı, kozmo.com, webvan.com, waiter.com gibi sitelerden esinlenmiş ama Türkiye’nin şartlarına uygun yeni modelleri projesine eklemiş.


Nevzat ile 2001 yılı Ocak ayında, onların işlerinin başında olduğu dönemde tanıştık. Kendisi Boğaziçi bilgisayar mühendisliği mezunu, derslere pek girmezmiş. Üniversiteye 1993 de girmiş ve 6 senede mezun olmuş. Okul sırasında yapmadığı iş kalmamış dalış klübü, radyo programcılığı, basketbol hakemliği, danışmanlık, yıllık komitesi ve bir çok öğrenci projesinde yer almış. Kısaca haylaz bir öğrenciymiş. Boğaziçi ona girişmicilik ruhunu aşılamış. (Veripark, Escort ve diğer bir çok şirket kurucularına aşıladığı gibi) Mezun olduktan sonra Amerika’da yaşanan internet fırtınasını yakından takip etmek için özellikle Silikon Vadisi’nde olmak istiyormuş. “University of San Francisco”’nun elektronik ticaret konusunda yüksek lisans programını bu sebeple seçmiş. Hatta MBA sırasında “Webvan.com” sitesini proje olarak incelemiş, şirkettekilerle konuşmuş. (Webvan.com sitesi 1999 yılında büyük umutlarla kurulmuş, internet üzerinden çok hızlı dağıtım yapacak büyük bir bakkaliye sitesidir ve toplam 1,2 milyar USD lık bir başarısızlık öyküsü olmuştur, ilerleyen sayfalarda bu hikayeyi daha detaylı anlatacağım.)

Deneme Bilim Merkezindeki seminer sonrasında konu konuyu açtı, yapmayı düşündükleri bu proje konusunda konuşmaya başladık. Restoranları birleştirip, telefon cefasına son vermeyi anlatıyordu. Ona rakip olup olmadığını sordum. Hemenservis.com gibi bir site var ama çok kötüler dedi. Hemenservis.com fikri belki onlardan önce bulmuştu ve hatta Türkiye’de uygulamaya geçmişti. Birleştirdikleri restorant sayısı ise çok azdı. Nevzat bundan etkilenmişe benzemiyordu. Farklı bir model ile kullanıcılara daha fazla katma değer sunacağını söylüyordu.

Bu başarı öyküsüne yarın kaldığı yerden devam edeceğiz